Wittem is in de (Limburgse) katholieke Kerk een household name. Gerardus wordt er vereerd, bekend van kalender en bier. Hoe zo’n Italiaanse broeder met achternaam Majella in het heuvelland terecht is gekomen? De wegen van heiligen lopen meestal via familielijnen. In dit geval de religieuze familie van de redemptoristen.
Mijn eigen weg voerde ook naar Wittem. Voor het eerst van mijn leven, moet ik erbij zeggen. Vanwege de naam en faam waren mijn verwachtingen groot. Het blijkt echter één straat te zijn of eigenlijk een parkeerplaats aan een rijksweg met een huizenrij er tegenover. Een reepje gebouwen rondom het redemptoristenklooster. Dat klooster staat er op haar beurt weer vanwege het ‘kasteel’ en de vroegere graaf. Opvallend is de vele horeca, van het gutbürgerliche soort.
Het is een onnederlands samengaan van de innerlijke en de innerlijke mens, van religie en restaurant, contemplatie en café. Dat past wel bij het drukke barokke interieur van de kloosterkerk. Die vormt het oudste gedeelte van het complex. De aanbouwen, zoals de Pantheon-achtige kapel voor Onze Lieve Vrouw van de altijddurende bijstand (“Laat uw bijstand altijddurend zijn.”) zijn rustiger. Dat geldt helemaal voor het pas verbouwde ontmoetingsgedeelte met grote zaal, Gerarduskapel en boekhandel. Al is het daar druk met mensen. Een vriendelijke gastvrouw wijst je meteen op een vrijblijvend kopje koffie.
Een oase is het. De winkel vol spirituele boeken kent zijn weerga niet in de wijde omgeving. De vele kaarsjes bij Maria en Gerardus ontroeren, elke vlam is een verhaal. De activiteiten -die in een reguliere parochie vaak niet mogelijk zouden zijn; voor elk wat wils- zijn gevarieerd, van traditioneel tot algemener spiritueel. Pelgrimsoord Klooster Wittem kan daarmee een pleisterplaats zijn voor iedere ziel. Soms is het ook zo eenvoudig. Ik deed een envelopjestocht van een paar kilometer. Met een routebeschrijving en enkele verhalen en vragen wandelde ik rondom het klooster. Het was weldadig om even op een nieuwe gedachte gebracht te worden, zelfs voor een reli-professional als ik.
Volgens de lokale horecaondernemers komen er nog maar weinig bussen met pelgrims; zeker na corona. Die vanzelfsprekendheid is weg. Toch heeft elke mens behoefte aan verstilling en reflectie, om even uit de malle tredmolen van het leven te stappen. Wittem is misschien niet de plaats voor mensen die de stilte en eenzaamheid van abdijen of yoga retreats zoeken, maar voor wie íets van verdieping zoekt midden in het leven, één woordje van bevrijding. Bij wie een gebedje bij Gerardus en een bord (vegetarisch) zoervleisj -twee deuren verder- bij elkaar horen. Het geeft misschien maar een kleine impuls, maar ook die kunnen levens veranderen.
Frits Hendriks 